Wydawca treści
Hodowla Lasu
Głównym celem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz kształtowanie nowych (zalesianie). Wykorzystuje się przy tym warunki i procesy naturalne, ukształtowane w przeszłości jak i współczesne procesy rozwoju zjawisk przyrodniczych, opierając się na doświadczeniach wielu pokoleń leśników.
Hodowla lasu obejmuje:
- zbiór i przechowywanie nasion drzew i krzewów leśnych,
- produkcję sadzonek w szkółkach leśnych,
- zakładanie upraw leśnych,
- melioracje leśne,
- pielęgnację upraw leśnych i drzewostanów.
Odnowienia można podzielić na odnowienia naturalne – zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie oraz odnowienia sztuczne – sadzenie sadzonek lub wysiew nasion przez leśników.
Nasiona, z których można wyhodować drzewostany o najwyższej jakości pozyskiwane są z obiektów bazy nasiennej, którą w Nadleśnictwie Krucz stanowią:
- Wyłączone drzewostany nasienne, o łącznej powierzchni 41,56 ha, dla gatunków: buk pospolity oraz sosna zwyczajna,
- Gospodarcze drzewostany nasienne, o łącznej powierzchni 318,56 ha dla gatunków: sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, olsza czarna, brzoza brodawkowata, świerk pospolity, modrzew europejski
- Źródła nasion (pojedyncze drzewa rosnące na obszarach leśnych, z których pozyskiwane są nasiona do produkcji sadzonek drzew), dla gatunków: lipa drobnolistna, olcha szara, czereśnia ptasia, jarząb brekinia.
- Drzewa mateczne – w Nadleśnictwie Krucz zarejestrowanych jest 8 drzew matecznych: 7 drzew sosny zwyczajnej oraz 1 drzewo dębu szypułkowego.
Do odnowień i zalesień wykorzystujemy sadzonki wyprodukowane w Szkółce Gospodarczej w Gniewomierzu oraz zakupione w szkółkach gospodarczych innych nadleśnictw. Powierzchnia całkowita Szkółki Gospodarczej w Gniewomierzu wynosi 854 ary, natomiast produkcja sadzonek prowadzona jest na 7 kwaterach o łącznej powierzchni 430 arów.
Na powierzchniach zróżnicowanych pod względem glebowym i wilgotnościowym wprowadzamy oprócz gatunków głównych (sosna zwyczajna, brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, buk pospolity) także gatunki domieszkowe (jak: lipa drobnolistna, jawor, grab), wzbogacające siedliska. W odnowieniach lasu w maksymalnym stopniu wykorzystywane są wartościowe samosiewy i kępy młodego pokolenia drzew. Dzięki temu drzewostany są bardziej odporne na zagrożenia, np. ze strony szkodników owadzich, czynniki abiotyczne.
W Nadleśnictwie Krucz odnawia się średniorocznie około 229 ha lasu.
W drzewostanach, w których istnieją możliwości uzyskania odnowienia naturalnego, najpierw starannie przygotowuje się glebę, aby powierzchnia mogła się obsiać. W drzewostanach, w których odnowienie naturalne powstaje pod osłoną drzewostanu, rozluźnia się starodrzew, aby do dna lasu dotarła odpowiednia ilość światła.
Nowo posadzony las musi być pielęgnowany, aby w dobrej kondycji doczekać swojej dojrzałości. Każdego roku nadleśnictwo pielęgnuje około 130 ha gleby w uprawach leśnych. Zabiegi te polegają na wykaszaniu chwastów wokół drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od fazy rozwojowej drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenie wczesne w okresie upraw, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu, trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.
Czyszczenia wczesne wykonujemy średniorocznie na powierzchni około 90 ha, czyszczenia późne na powierzchni około 140 ha, trzebieże wczesne wykonuje się średnioroczne na powierzchni około 190 ha, a trzebieże późne - na powierzchni około 920 ha.
Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.
Wiosna to, obok jesieni najlepszy czas do sadzenia nowych drzew
Wiosną 2019 r. w Nadleśnictwie Krucz zostało posadzonych łącznie niemal 1.750.000 szt. młodych drzewek.
Wiosna to, obok jesieni, najlepszy okres do sadzenia nowych drzew, zarówno w formie odnowienia lasu jak i zalesień np. gruntów porolnych.
Wiosną 2019 r. w ramach wprowadzania nowego pokolenia lasu w Nadleśnictwie Krucz zostało posadzonych łącznie niemal 1.750.000 szt. młodych drzewek: jednorocznych, dwu- i trzyletnich sadzonek różnych gatunków, takich jak:
- sosna zwyczajna – 1.272.000 szt.
- dąb (szypułkowy i bezszypułkowy) – 140.000 szt.
- brzoza brodawkowata – 110.000 szt.
- buk zwyczajny – 101.000 szt.
- świerk pospolity – 21.000 szt.
- olcha – 12.000 szt.
- lipa – 15.000 szt.
oprócz w/w gatunków leśnicy posadzili w lesie różne tzw. gatunki biocenotyczne m.in. rokitnika, jarzęba zwyczajnego, różę dziką, jałowca czy też kruszynę.
Łączna powierzchnia, na której wiosną posadzono sadzonki wyżej wymienionych gatunków głównych i biocenotycznych to 231 ha gruntów leśnych.
Na powierzchni 231 ha rośnie już nowy las. Głównie na skutek suszy w niektórych miejscach nastąpiły wypady sadzonek posadzonych w ubiegłym roku, konieczne było zatem wykonanie poprawek – w tym roku w Nadleśnictwie Krucz, w formie poprawek posadzono młode drzewka na łącznej powierzchni 12 ha.
Powierzchnię prawie 15 ha uznano za odnowienie naturalne, gdyż rosnące tam drzewka, wyrosłe z nasion sąsiednich drzew, rokują spore nadzieję na dobry wzrost i rozwój.
Oprócz sadzenia sztucznego, gdzie nowy las rośnie posadzony „ręką człowieka" w Nadleśnictwie Krucz, w miejscach gdzie jest to możliwe, inicjuje się odnowienia półnaturalne poprzez siew z wcześniej zebranych nasion. W tym roku nowy las „z siewu" rośnie na powierzchni prawie 10,34 ha.
Odnowienie lasu, posadzenie nowych drzewek w lesie to duży wysiłek wielu ludzi, którzy wykonują ciężką i bardzo odpowiedzialną pracę. Nowy las najczęściej powstaje z sadzonek wyhodowanych w specjalnym miejscu zwanym szkółką leśną, stamtąd po roku, dwóch czy trzech latach, po długim i kosztowym procesie pielęgnacji tych sadzonek w szkółce, drzewka te trafiają do lasu. Powstaje nowy las.
Dlatego też, spacerując po lesie, zbierając grzyby czy jagody, starajmy się uszanować pracę tych ludzi, dzięki którym ten nowy las rośnie. Zgodnie z ustawą o lasach, w trosce o rosnące tam młode pokolenie, wstęp na uprawy leśne do wysokości 4 m jest zabroniony.
Las jest naszym wspólnym dobrem, pożytki płynące z lasu: klimatyczne, krajobrazowe, turystyczne, zdrowotne czy produkcyjne są nieocenione pamiętajmy zatem o tym, że las rośnie bardzo wolno, a każde umyślnie wyrwane, czy uszkodzone młode drzewko to strata, którą naprawia się często przez wiele lat.
fot. Jan Filoda, Joanna Kupka